Lean manufacturing (LM) is een methode om bedrijfsprocessen gericht te verbeteren. LM concentreert zich op het reduceren van verspilling. Alleen zaken die waarde toevoegen voor de klant, worden als nuttig beschouwd. Verspillen kan op vele manieren!
LM onderscheidt zeven categorieën van verspilling: overproductie, voorraden, fabricagefouten, fabricageverstoringen, wachttijden, transport en onnodige (zoek)bewegingen. Deze ‘bronnen van verspilling’ worden opgespoord via value stream mapping. Dat houdt in dat middels een stroomdiagram in kaart wordt gebracht welke bedrijfsprocessen waarde toevoegen en welke niet. Het doel van lean manufacturing is vervolgens, om de ‘waardestroom’ zo groot mogelijk te maken. Om dat voor elkaar te krijgen wordt (naar keuze) gebruik gemaakt van diverse productieconcepten die in de twintigste eeuw zijn ontwikkeld, zoals just-in-time productie, Kanban, cellular manufacturing, visual manufacturing.
Wie is de uitvinder van LM?
De oorsprong van LM ligt in Japan, bij Toyota. In de vijftiger jaren bedacht werkplaatschef Taiichi Ohno dat alleen bedrijfsprocessen die waarde creëren voor de klant, nuttig zijn. Hiermee legde hij de kiem voor het Toyota Productiesysteem. Later werd LM verder ontwikkeld en gepromoot door James P. Womack en Daniel Jones van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) in de VS.
Wat is de relatie tussen LM, flow manufacturing en JIT?
Bij het maximaliseren van de waardestroom blijkt het vaak slim, om materialen en (half)fabrikaten in een gelijkmatige stroom door de fabriek te laten bewegen. In flow heet dat. Op die manier wordt het ontstaan van tussenvoorraden, één van de vormen van verspilling, voorkomen. Ook voorraden eindproducten zijn uit den boze. Daarom moet de klant de dirigent worden van de productie. Dit verklaart de relatie tussen LM en just-in-time (JIT) productie.
Voor welke bedrijven is LM geschikt?
LM is met name interessant voor bedrijven die flow-gestuurd en stuksgewijs produceren. Hoe meer bewerkingsstappen, hoe meer bronnen van verspilling uit een productieproces of toeleverketen kunnen worden verwijderd. Voorbeelden van dergelijke situaties vind je in de automotive, de metaal- en de elektronicasector. Sinds kort wordt LM echter ook toegepast in heel andere sectoren. Bijvoorbeeld in laboratoria, waarin de monsters dan ‘in flow’ worden geanalyseerd. En in ziekenhuizen, waar de patiënten dan stroomsgewijs doorheen worden geleid.
Bestaat er software voor LM?
In principe kan LM worden ingevoerd zonder software. Echter, in de praktijk is er meestal wel behoefte aan ICT-ondersteuning, want hoe houd je bijvoorbeeld zicht op een waardeketen als daarbij ook de toeleveranciers worden betrokken. Sommige ERP-systemen bieden inmiddels functionaliteit voor het ondersteunen van LM-aspecten. Bijvoorbeeld voor Just-in-time (JIT), een productiefilosofie waarbij onderdelen precies op tijd worden aangeleverd, zodat tussenvoorraden worden voorkomen. Ook Kanban, een productiemethode waarbij materialen worden aangevuld op basis van het JIT-verbruik, wordt inmiddels door sommige ERP-pakketten ondersteund. Kanban is het Japanse woord voor teken. De aanvulling van materialen wordt daarbij gestuurd met behulp van (elektronische) instructiekaarten, die aan de materialen of halffabrikaten zijn gekoppeld.
Auteur: Dr Ir Jaap van Ede, JVE Communicatie
